Castellum Hoge Woerd

De Hoge Woerd is een bijzondere plek. Het is namelijk één van de laatste plaatsen in Nederland waar een complete Romeinse militaire nederzetting vrij in het veld ligt. Het is een van de belangrijkste rijksmonumenten in Nederland.

In 2007 is besloten om deze plek, die centraal in de huizenzee van de Leidsche Rijn is gelegen, te ontwikkelen als cultuurpark en alle verzamelde schatten en kennis bijeen te brengen en te presenteren in een moderne interpretatie van het voormalige Romeinse Castellum. Het gebouw verenigt naast een museum diverse andere functies: een stadsboerderij, een theater met wijkgerichte programmering, een café-restaurant, een vernieuwende educatieve voorziening voor de onderwijsregio rond Utrecht.

Bebouwing en een park ontwikkelen op een archeologisch rijksmonument vraagt een bijzondere benadering. Er is een gronddek van één meter aangebracht en door ultralicht te bouwen waren heipalen nauwelijks nodig. Hierdoor is de ondergrond waarin nog archeologische schatten zitten niet verstoord. 

Het zichtbaar en voelbaar maken van de verschillende lagen in de ontwikkeling van de Hoge Woerd is de leidraad geweest voor de plannen:

1. De landschappelijke onderlegger gevormd door (a.) de voormalige rivier en (c.) de hoge rivierduin (woerd), waarop het Romeinse castellum is gebouwd.
2. De Romeinse occupatie van het gebied; de Limes gevormt door (b.) de Romeinse wegen, (c.) het Castellum en (d.) het Romeinse badhuis.
3. De recente geschiedenis van de fruitteelt; (e.) de fruitgaarden. 

Het plannen zijn in een integraal projectteam tot stand gekomen:

• Projectbureau Leidsche Rijn,
• Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (thans RCE),
• Stadswerken Natuur en Milieu Centrum,
• Stadswerken Ingenieursbureau Utrecht,
• Stadswerken Archeologie, 
• DMO Cultuur,
• Podium Hoge Woerd,
• Castellum café,
• SKETS architectuurstudio.